"Είμαστε στην αρχή της αμφισβήτησης της ομοιομορφίας"

Η Αποστολή Πηνελόπη Gandhi, είναι μια από τις δράσεις του Πανεπιστημίου 

των Ορέων, το οποίο είναι επίσημο μέλος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών – 

Mountain Partnership, FAO. Είναι εθελοντική, μη κερδοσκοπική και μη 

επιχορηγούμενη οργάνωση, η οποία ιδρύθηκε το 2007 στην Κρήτη, από τον 

καθηγητή Οφθαλμολογίας Ιωάννη Παλλήκαρη, από καθηγητές του Πανεπιστημίου 

Κρήτης και από μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού, διανοούμενους, 

τεχνίτες, κτηνοτρόφους, γεωργούς και μαστόρους του λαϊκού βίου της 

Κρήτης, με στόχο την διαφύλαξη και τη μελέτη του τρόπου ζωής των ορεινών 

κοινοτήτων.

Πρόκειται για έναν τρόπο ζωής που στην ολότητά του, ως κοινωνική έκφραση 

και καθημερινότητα, υπακούει σε πανάρχαιες σχέσεις φύσης και ανθρώπων, 

κοινωνικές σχέσεις και τρόπους άντλησης των μέσων ζωής, μέσα από την 

αναβίωση των φυσικών οικονομικών πόρων, την αποτροπή της εγκατάλειψης 

των χωριών, τη μη εξάντληση του φυσικού πλούτου, την ισορροπία των 

υδάτων, της άγριας ζωής, των δασών, των ζώων και των πουλιών και την 

ανάπτυξη οικονομίας μικρής κλίμακας-μεγάλης αξίας.

Ένα τμήμα του είναι η Αποστολή Πηνελόπη Gandhi. Όλα αυτά τα χρόνια οι 

εθελοντές της, ταξίδεψαν σε όλα τα χωριά της Κρήτης, συλλέγοντας υλικό 

σχετικό με την υφαντική, εργαλεία, υφάσματα, τεχνικές, ξόμπλια και 

μοτίβα, φωτογραφίζοντας, βιντεοσκοπώντας, γνωρίζοντας από κοντά 

ανθρώπους και μεθόδους. Συγκεντρώθηκε τεράστια ποσότητα υλικού που 

βρίσκεται κατατεθειμένο στο αρχείο. Παράλληλα τα μέλη κατεύθυναν την 

δραστηριότητά τους προς δυο πολύ σημαντικές δράσεις. Η μια ήταν η 

οργάνωση θεματικών εκδηλώσεων και εκθέσεων-διαδράσεων σε όλη την Ελλάδα, 

όπου σε τρεις περιπτώσεις, στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου το 2012, στο 

Μουσείο Μπενάκη το 2013 και το 2016 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου 

οι ίδιες οι υφάντρες στα αργαστήρια τους έδειξαν την τέχνη τους 

μαγεύοντας τους επισκέπτες. Αυτό ήταν πολύ διαφορετικό από την παράθεση 

εργαλείων και εικόνων όσο καλά και αν εξηγούνται. Οι γυναίκες που 

υφαίνουν και που μιλούν με τις κινήσεις του σώματος και των δαχτύλων, 

των ευχών και της συνεργασίας μεταξύ τους, είναι η άμεση γνωριμία με την 

τέχνη.

Η δεύτερη και σημαντικότερη, είναι ότι η υφαντική σιγά-σιγά στην αρχή 

και κατόπιν όλο και εντονότερα, εντάχθηκε στα σχολεία της Μέσης και 

Δημοτικής Εκπαίδευσης ως δραστηριότητα επιλογής. Έτσι έγινε προσέγγιση 

του συνόλου των παιδιών, φτάσαμε στην καρδιά των στόχων δηλαδή.

Ιωάννης Παλλήκαρης, καθ. Οφθαλμολογίας, πανεπιστήμιο Κρήτης,

Δημήτριος Κόκκινος, Δήμαρχος Δήμου Μυλοποτάμου

Ροδούλα Σταθάκη-Κούμαρη, λαογράφος, συγγραφέας

Βαρβάρα Τερζάκη, εμπνεύστρια της Πηνελόπη Gandhi Mission